KÜLLERİNDEN DOĞAN İZNİK VE "O" GİZEMLİ TESADÜF
Tarih sayfaları bazen sadece zaferleri değil, büyük acıları ve ardından gelen muazzam dirilişleri de yazar. İşte İznik’in kurtuluşu, tam da böyle bir destandır.
Yazan: Ercan Buber
Takvim yaprakları 24 Kasım 1920’yi gösteriyordu. Yunan işgal güçleri; Yenişehir, Barcın ve Karamürsel yönlerinden adeta bir kara bulut gibi ilerleyerek İznik’i ikinci kez kuşatma altına almıştı. Dereköy sırtlarına çekilmek zorunda kalan Kuvayı Milliye birliklerimiz stratejik bir hamle yaparken, geride kalan tablo yürek parçalayıcıydı.
Çevre köyler yakılıp yıkılıyor, canını kurtarmak isteyen halk çareyi dağlara sığınmakta buluyordu. Ancak barbarlık sadece insana değil, tarihe de yönelmişti.
Tarihi Mirasa Kurşun Yağmuru
İşgalci Yunan birlikleri, medeniyetten nasibini almamış bir öfkeyle saldırıyordu. İznik’in ruhunu taşıyan; mimarisi ve çinileriyle birer şaheser olan Yeşil Cami, Şeyh Kutbettin Cami ve Türbesi ile Çandarlı Halil Paşa Türbesi tahrip ediliyordu. Gözü dönmüş işgalciler bununla da yetinmiyor; Hancı Hamza ve Eşref Rumi Camileriyle birlikte, Selçuklu ve Osmanlı’ya başkentlik yapmış bu kadim şehri, "Bilginler Şehri" İznik’i ateşe veriyordu.
"O" Emir Geliyor: Hedef İznik!
Bu karanlık tablodan sadece iki gün sonra, 26 Kasım 1920’de umut ışığı yandı. Batı Cephesi Komutanlığı, Gökbayrak Tabur Komutanı Cemal Bey’e tarihi emri verdi: Kuzeyden Yunan ilerleyişini durdur ve Orhan Gazi’nin emaneti İznik’i düşmandan geri al!
Aynı anda bölgeden sorumlu 24. Tümen’e de Ertuğrul Grubu’na bağlı birliklerden 4 alay desteği alarak, İznik-Barçın hattındaki düşmanı söküp atma emri gönderildi.
Ve Zafer Günü: 28 Kasım
Takvimler 28 Kasım 1920’yi gösterdiğinde, Türk’ün makus talihi bir kez daha yeniliyordu. Hem Gökbayrak Taburu hem de 24. Tümen, verilen emri canları pahasına yerine getirmek üzere harekete geçti.
Bu iman dolu ilerleyiş karşısında tutunamayacağını anlayan Yunan komuta kademesi için tek bir yol vardı: Kaçmak. İşgalciler eski mevzilerine çekilirken, aynı gün Gökbayrak Taburu, Cemal Bey önderliğinde İznik’e giriyordu.
Böylelikle İznik; 28 Kasım 1920’de, bir daha asla işgal edilmemek üzere, ikinci ve son kez esaretten kurtarılmış oluyordu!
DİKKAT ÇEKEN TESADÜF!
Yazımı bitirirken zihinleri kurcalayan o garip detayı paylaşmadan geçemeyeceğim. İznik'in işgal ve kurtuluş günlerini anlattık. Peki, Hristiyan alemi için büyük önem taşıyan Papa 14. Leo’nun; aynı ay, aynı gün ve hatta işgalin olduğu saatlerde İznik’e gelmesi...
Sizce bu sadece basit bir tesadüf mü?
